Aan het Korps Landelijke Politiediensten, afdeling Landelijk Bureau Vermiste Personen
Bredewater 18
2715 CA Zoetermeer
Haarlem, 7 september 2013
Geachte Dames en Heren,
Stichting Kinderen-Ouders-Grootouders heeft gelezen dat Bureau jeugdzorg een meisje als vermist heeft opgegeven, waarop de politie probeerde het kind te vinden. Bjz kwam hiertoe omdat het meisje onder toezicht van Bjz stond en evenals haar moeder niet meer thuis was.
Dit lijkt ons niet juist. De Hoge Raad heeft in 2000 uitgesproken dat een ouder met ouderlijk gezag de verblijfplaats van een kind bepaalt en niet Bureau jeugdzorg, als er uitsluitend sprake is van een ondertoezichtstelling en niet van een uithuisplaatsing.
(Hoge Raad LJN AA5523; in deze uitspraak van 14 april 2000 zegt de Hoge Raad: "Nu noch uit de regeling betreffende de ondertoezichtstelling noch uit enige andere wettelijke bepaling een verplichting voor de moeder voortvloeit het BJA omtrent de verblijfplaats van [de dochter] te consulteren, kan het BJA ook hieraan niet een gezagsrecht in de zin van het verdrag ontlenen.")
Artikel 279 Sr is in vergaderjaar 2005-2006 van de Tweede Kamer gewijzigd, maar niet in die zin dat onttrekking aan het ‘opzicht’ van een bureau jeugdzorg (dus bij een ondertoezichtstelling zonder uithuisplaatsing) strafbaar zou zijn. Het ‘opzicht’ heeft steeds betrekking op weghouden bij de andere ouder met ouderlijk gezag.
In de jurisprudentie vinden wij geen uitspraak in strijd met de uitspraak van de Hoge Raad.
Wij vermoeden dat de dood van twee broertjes door de hand van hun vader enige tijd geleden de politie (terecht!) extra voorzichtig maakt zodra het woord ‘vermissing’ valt. Wanneer de aangifte echter gedaan wordt door een Bureau jeugdzorg moet eerst de vraag beantwoord worden of de Kinderrechter een uithuisplaatsing had uitgesproken. Wanneer er alleen sprake is van een ondertoezichtstelling is er geen strafbaar feit.
Wij verzoeken u dan ook niet langer werk te (laten) besteden aan opsporing van kinderen die door een ouder buiten bereik (‘opzicht’) van een Bureau jeugdzorg worden gehouden.
Wilt u ons laten weten hoe u hier tegenover staat?
Met vriendelijke groet,
(drs T.P. Barendse-Cornelissen, secretaris)
Het volgende antwoord is op 18 september verzonden:
"Hartelijk dank voor uw brief waarin u de politie attendeert op de regeling ondertoezichtstelling gericht op aangiftes van Bureau Jeugdzorg. De politie neemt iedere aangifte van vermissing serieus en voert de te ondernemen activiteiten uit volgens de wetgeving. Bij de meeste vermissingen is er geen strafbaar feit van toepassing en handelt de politie onder artikel 3 van de politiewet (2012) waarin staat dat de politie hulp verleent aan hen die hulp behoeven.
Wanneer de politie niet goed heeft gehandeld, kan ... Nationale Ombudsman."
Daarna heeft er een gesprek plaatsgevonden tussen het Landelijk Bureau Vermiste Personen en KOG.
Alice Jansen heeft hiervan het volgende verslag gemaakt:
... We ontmoetten op 17 oktober in Zoetermeer een medewerker die ons met veel passie vertelde over haar visie op hoe de politie hiermee om zou moeten gaan en ook hoe het op dit moment functioneert. Zij vertelde dat er per jaar 40.000 keer iemand als vermist wordt opgegeven en dat de politie niet registreert hoeveel daarvan kinderen zijn. Alleen al door het aantal moet de politie een strenge selectie maken wie ze gaan zoeken en welke vermissingen zij in de openbaarheid brengen en welke niet.
Het is nadrukkelijk niet zo dat als Bureau Jeugdzorg de politie vraagt een gezin op te sporen, de politie dit blindelings gaat doen. De afweging bij de politie is altijd: loopt dit kind gevaar? Pas als er serieuze aanwijzingen zijn dat dit het geval is, gaat de politie aan de slag. Als een gezin ''even uit logeren gaat'' om zich schuil te houden voor jeugdzorg is dat op zich voor de politie geen reden om zich zorgen te maken. Natuurlijk is dit de richtlijn en kan het op plaatselijk niveau best eens anders uitpakken. (Wij weten dat het zeker soms anders uitpakt.) Toch geeft deze informatie de burger weer moed."
In het gesprek is KOG uitgenodigd op 8 november een groepje politiefunctionarissen die op dit terrein leiding geven te vertellen wat KOG doet; we hebben ook uitgelegd waarom op onze website staat (in ‘nuttig om te weten’) dat je seksueel misbruik van je kind misschien beter niet kunt aangeven.